Bayram Müjdesi Çıraklık ve Staj Mağdurlarına Geldi: 10 Maddelik Teklif Meclis’e Sunuldu!
Uzun süredir gündemde olan staj ve çıraklık başlangıç tarihlerinin sigorta başlangıcı sayılması yönündeki taleplerle ilgili önemli bir gelişme yaşandı. Kurban Bayramı öncesinde, konuyla ilgili 10 maddelik bir teklif Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu.
Uzun süredir beklenen haber, Kurban Bayramı’nda çıraklık ve staj mağdurlarına ulaştı! Çıraklık ve staja başlama tarihlerinin sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi talebini içeren 10 maddelik önemli bir önerge, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunuldu. Bu önerge, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından yanıtlanması istemiyle Meclis gündemine taşındı.
Milletvekili Aşkın Genç’ten Yazılı Soru Önergesi
Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, staj ve çıraklık başlangıç tarihinin sigorta başlangıcı sayılması talebine ilişkin yazılı soru önergesinde bulundu. Genç’in önergesi, mağduriyet yaşayan binlerce kişinin sesini Meclis’e taşıyor ve bu konuda acil bir çözüm bulunması gerektiğini vurguluyor.
Önergede Yer Alan İfadeler Şöyle;
Uzun süredir gündemde olan staj ve çıraklık başlangıç tarihlerinin sigorta başlangıcı sayılması yönündeki taleplerle ilgili önemli bir gelişme yaşandı. Kurban Bayramı sürecinde, konuyla ilgili 10 maddelik bir teklif Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Türkiye’de milyonlarca yurttaş, uzun yıllar boyunca çalışmasına ve prim ödemesine rağmen adil bir şekilde emekli olamamaktadır. Özellikle iki önemli kesim, sosyal güvenlik sisteminde yaşanan eşitsizliklerin en görünür mağdurlarmdan biri haline gelmiştir.
1990’lı yıllardan itibaren meslek liselerinde zorunlu staj gören ya da çıraklık eğitimi alan gençler için sadece iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sınırlı sigorta primi yatmimış, emeklilikte esas alman “uzun vadeli sigorta kollan”na prim ödenmemiştir. Bu kişilerin işe başlangıç tarihi olarak staj/çıraklık tarihi kabul edilmemektedir. Oysa fiilen çalışmış ve SGK sicil numarası ile sistemde kayıtlı hale gelmiş bu bireyler, hukuken ve vicdanen “ilk işe başlama tarihi” sayılacak bir süreci yaşamışlardır. Anayasa’nm eşitlik ilkesine ve sosyal devlet anlayışına açıkça aykırı olan bu uygulama, özellikle EYT düzenlemesinden faydalanamayan binlerce kişiyi mağdur etmiştir.
3 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe giren EYT düzenlemesi, yalmzca 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişi olanları kapsamıştır. 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olan milyonlarca yurttaş, 17 yıl gibi uzun bir süre daha beklemek zorunda bırakılmıştır. Bu eşitsizlik, “bir gün” farkla başlayan ve yıllara yayılan bir hak kaybı yaratmıştır. Her gün EYT’li olanlarla aym işyerinde çalışan, benzer prim gününe sahip yurttaşlar sadece birkaç gün farkla çok daha geç tarihlerde emekli olabilmektedir. Bu durumun Anayasa Mahkemesi ve AİHM içtihatlan ışığında hak ihlali oluşturduğu yönünde ciddi tartışmalar söz konusudur.
Bazıları gerçekten boş işleri seviyor, staj eğitimin bir parçası olarak veriliyor ve yapılan işin gereği olarak da sınırlı bir sigorta yapılıyor. İş başlangıcı değil. O kafayla ortaokulda fen dersinde yapılan deney de iş başlangıcı sayılsın. Saçma sapan düşünceler. Eyt zaten yanlıştı, üstüne bir de bu eklenmez umarım. Eyt için de ne dediler biz 1999 kanunundan önce işe başladık, o yüzden öncesine tabiiyiz. İyi de sanki işe girmeyecektiniz yada 1999dan önce emekli olabilecektiniz. Bu tür değişiklikler sadece o tarihte emekli olma durumu olanları ilgilendirmeliydi, yani 1999da emekliliği gelmiş kişi ister emekli olurdu ister 1999 sonrası değişen sisteme göre devam ederdi.