Memurlar İçin Yeni Dönem Başlıyor: 30 Maddelik Torba Yasa Meclisten Geçti

TBMM Genel Kurulunda kabul edilen “Bazı Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” yasalaştı. Yeni düzenleme, Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği 703 sayılı KHK hükümlerinin yerine geçecek yasal boşlukları doldurmayı amaçlıyor.

Bakan Müşavirliği Kadrosu Yeniden Tanımlandı
Yeni yasayla birlikte, Devlet Memurları Kanunu’na yapılan eklemeyle bakanlıklarda “bakan müşaviri” kadrosu oluşturuldu. Bu kişiler, doğrudan bakana bağlı çalışacak ve bakanın göreviyle sınırlı olarak görev yapacak. Bakan değiştiğinde müşavirlerin görevi de sona erecek; ayrıca görev süresi dolmadan da müşavirlerin görevden alınması mümkün olacak.

Bu kadrolara atanmak için sınav ya da kıdem gibi koşullar aranmayacak. Ancak bu görev, başka kamu kadrolarına geçişte kazanılmış hak anlamına gelmeyecek. Açık atamayla gelen müşavirler görevden ayrıldığında kamu görevinden de çıkmış sayılacak. Ancak zaten kamu görevlisiyken müşavirliğe atananlar, görevleri sona erdiğinde bir ay içinde eski kadrolarına, eğer uygun kadro yoksa yeni bir kadroya dönebilecek. Bu süreçte maaş ve sosyal hakları kesintiye uğramayacak.

Bakan müşavirlerinin mali ve sosyal hakları, bakanlık müşaviri statüsündeki diğer personelle aynı olacak.

Uzman ve Uzman Yardımcılığına Yeni Düzenleme
TMSF’de görev yapacak uzman ve uzman yardımcıları, artık Devlet Memurları Kanunu’nun ek 41. maddesi çerçevesinde sınav, yeterlilik ve tez süreçlerine tabi olacak.

Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle belirlenmek şartıyla bazı kamu kurumlarının merkez teşkilatlarında ve Yükseköğretim Kurulu, Genelkurmay Başkanlığı gibi kurumlarda da uzman ve uzman yardımcıları istihdam edilebilecek.

Bu personel sadece masa başı çalışmayacak; araştırma, analiz, teftiş, inceleme ve soruşturma görevlerini de üstlenebilecek. Denetim sırasında gerçek ve tüzel kişiler, gizli belgeler dahil tüm bilgi ve belgeleri sunmakla yükümlü olacak. Kamu yararına dernekler dâhil tüm kurumlar, bu görevlilere gerekli desteği vermek zorunda olacak.

Yeni düzenlemeyle taşra teşkilatlarında da uzman ve uzman yardımcısı çalıştırılmasının önü açıldı.

Cumhurbaşkanlığına İlişkin Düzenlemeler
Danıştay Kanunu’na yapılan değişiklikle, kapatılan Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görev yapmış askeri hâkimlerin (ve aile fertlerinin) sağlık giderleri artık Danıştay bütçesinden karşılanacak.

Ayrıca, “Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun”un adı değiştirilerek “Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Teşkilatına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun” oldu.

Cumhurbaşkanlığı hizmetlerinin güvenlik ve özel niteliklerine uygun yürütülebilmesi için Harcırah, Taşıt, Kamu Konutları, İhale ve Sözleşme gibi kanunlar Cumhurbaşkanlığı Merkez Teşkilatı ile Devlet Denetleme Kurulu için uygulanmayacak. Bu konulardaki usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı belirleyecek.

Savunma Sanayii Başkanlığı ile İlgili Değişiklik
Savunma Sanayii Başkanı ve Başkan Yardımcısı, artık müsteşar ve müsteşar yardımcısıyla aynı mali ve sosyal haklara sahip olacak. Bu ödemeler vergi ve kesintilerden muaf olacak ve emeklilikte de aynı statü geçerli sayılacak.

Gençlik ve Spor Bakanlığı Gelirleri Artık Özel Hesapta
Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın sunduğu hizmetlerden elde ettiği tüm gelirler artık özel gelir olarak kaydedilecek. Bu gelirler, Bakanlık bütçesi içinde harcanacak. İl müdürlükleri dahil tüm gelirler, Strateji Geliştirme Başkanlığı adına açılan bir hesapta toplanacak ve oradan Bakanlığın merkez muhasebe birimine aktarılacak.

Bu fonlar, gençlik ve spor tesislerinin yapımı ve bakımı, personel giderleri, burs, kredi ve barınma hizmetleri gibi birçok kalemde kullanılabilecek. Gelirin toplanması, harcanması ve denetimi gibi süreçler Bakanlık tarafından belirlenecek.

Bazı Kamu Görevlilerine Sendika Yasağı
Yeni yasaya göre, Cumhurbaşkanlığı merkez teşkilatında, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği’nde ve bazı bağlı kuruluşlarda (Diyanet İşleri Başkanlığı, İletişim Başkanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı gibi) görev yapan kamu personeli sendikalara üye olamayacak ve sendika kuramayacak.

Asılsız İhbar ve Çağrılara Cezalar Katlandı
112 Acil Çağrı Merkezi’ni gereksiz yere meşgul eden kişilere verilen cezalar artırıldı. Çağrı merkezini boş yere arayanlara uygulanan ceza 250 liradan 1500 liraya çıkarıldı. Asılsız ihbar yapıp ekipleri gereksiz yere olay yerine yönlendirenlere ise 15 bin lira ceza verilecek. Aynı fiilin bir yıl içinde tekrarlanması halinde cezalar iki katına çıkacak.

Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi’ne Yeni Ders Ücreti Kuralları
Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi’nde ders verecek kişilere, belirlenen sınırlar dahilinde haftalık 20 saate kadar ders başına ücret ödenecek. Bu ödeme, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşüyle yapılacak ve Yükseköğretim Personel Kanunu’ndaki sınırları aşamayacak.

Adalet Bakanlığı’nda Yeni Düzenlemeler
Adalet Bakanlığı Müsteşarlığı kadrosu ihdas edilene kadar bu görevler, Bakan tarafından görevlendirilen bir bakan yardımcısı tarafından yürütülecek. Ayrıca, Kamu Denetçiliği Kurumu personelinin mali ve sosyal hakları, Adalet Bakanlığı’ndaki benzer unvanlara göre belirlenecek. Emeklilik haklarında da benzer bir uyum sağlanacak.

Göç İdaresi ve Geçici Barınma Merkezlerine Bütçe Desteği
Yasa kapsamında, Göç İdaresi Başkanlığı’nın geçici barınma merkezlerinin işletilmesi ve yönetimi için doğrudan bütçeden pay ayrılmasına imkan tanındı.

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurulu’nda Yeni Yapı
Kurumun yapısı değiştirildi. Artık Kurul, biri başkan ve biri ikinci başkan olmak üzere Cumhurbaşkanı tarafından seçilen toplam 11 üyeden oluşacak. Yeni üyeler, görevi devralacakları kişinin görev süresi bitmeden iki ay önce ilan edilecek ve başvurular doğrudan Cumhurbaşkanlığı’na yapılacak.

Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Uyumlu Hale Getiriliyor
375 sayılı KHK’da yapılan düzenlemeyle Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı’nın adı “Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği” olarak değiştirildi. Bu kapsamda tüm mevzuat ve kadrolar da yeni yapıya uyarlanıyor.

Denetim Kadrolarında Yeni İstihdam İmkanları
Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle belirlenmesi halinde, bakanlıklar ve diğer kamu kurumları; müfettiş, denetmen, kontrolör, aktüer ve yardımcıları ile stajyer denetçi gibi unvanlarda personel istihdam edebilecek.

Milli Eğitim’de Denetçi Olmak Kolaylaşıyor
Milli Eğitim Bakanlığı’nda belirli yardımcılık kadrolarına atanmak için öğretmenlikte en az 8 yıl görev yapmış olma şartı aranacak. Bu kişiler ayrıca yarışma sınavını da başarıyla geçmek zorunda olacak.

Geçici Görevlendirme Düzenlemesi
Yeni düzenlemeyle birlikte, hâkim ve savcılar dışında kalan tüm kamu görevlileri, kadro ya da pozisyonlarına bakılmaksızın, kendi kurumlarının onayıyla başka bir kamu kurumuna en fazla bir yıl süreyle geçici olarak görevlendirilebilecek. Bu süre, her defasında bir yıl olmak üzere uzatılabilecek.

Bu kapsamda görevlendirilen personelin maaş ve diğer hakları kendi kurumundan ödenmeye devam edecek ve bu kişiler görevlendirildikleri sürede kurumlarında ücretli izinli sayılacak. Ancak, geçici olarak atanacak kişilerin, mevzuatta o görev için belirlenen tüm şartları sağlaması gerekiyor. Eğer bu kişiler görevlendirildikleri pozisyondaki haklardan yararlanacaklarsa, kendi kurumlarında bu süre boyunca ücretsiz izinli sayılacaklar.

Görevlendirme süresi 6 ayı aştığında, ilgili personelin de onayı alınmak zorunda olacak. Öte yandan bu konuda daha önce çıkarılmış özel kanunlar geçerliliğini koruyacak. Geçici görevlendirme yapılamayacak kurumlar ve bu görevlendirmelerin detayları ise Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek yönetmelikle netleşecek.

Sözleşmeli Personel ve Çalışma Şartlarına İlişkin Değişiklik
Devlet memuru çalıştırmayan kamu kurumları, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde yer alan görevlerini sözleşmeli ya da iş mevzuatına tabi personelle yerine getirebilecek. Bu kişiler, mevcut sözleşme ve iş kanunları çerçevesinde istihdam edilecek.

Ayrıca, mevcut mevzuatta yer alan “Başbakanlık Müsteşarı” ve “en yüksek devlet memuru” gibi tanımlamalar artık “Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri” olarak kabul edilecek. Strateji ve Bütçe Başkanı ile Siber Güvenlik Başkanı gibi bazı üst düzey yöneticilere yapılacak ödemeler ve emeklilik hakları da bu çerçevede yeniden düzenlendi. Aynı şekilde, Devlet Arşivleri ve Milli Saraylar İdaresi Başkanlıkları ile bu kurumların yardımcılarının hakları da Türkiye İstatistik Kurumu’na denk kadrolar temel alınarak belirlenecek.

Üst Kademe Yöneticilere Yeni Atama Kriterleri
Üst kademe kamu yöneticiliğine atanmak isteyenlerin, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen şartları taşıması zorunlu olacak. Atanacak kişilerin kamu kurumlarında ya da özel sektörde 4 yıllık yükseköğrenim sonrası fiilen çalıştıkları süreler de hizmet süresi hesaplamasına dahil edilecek.

Cumhurbaşkanı tarafından belirli süreyle atanan yöneticiler, sadece yasal nedenlerle değil, kurumlarının hedeflerine ulaşamaması durumunda da görevden alınabilecek. Ayrıca, bu tür kadrolarda geçirilen süreler, kazanılmış hak aylıklarında kademe ve derece ilerlemesi olarak sayılacak.

Yeni düzenlemelerle, bakanlık müşaviri veya benzeri pozisyonlarda görev yapmış kişiler, belirlenen istisnalar dışında, 31 Temmuz 2025’e kadar kurumlarına başvururlarsa daha önce bulundukları kadrolara atanabilecekler.

Genel Kurulda Dikkat Çeken Tartışma
TBMM Genel Kurulu’nda görüşmeler sırasında, Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Mehmet Emin Ekmen, ABD’nin Ankara Büyükelçiliği’nin yaptığı bir paylaşımı gündeme taşıdı. Paylaşımda, konsolosluk görevlilerinin kişilerin sabıka kayıtlarına erişimi olduğunun belirtilmesine dikkat çeken Ekmen, hükümetin bu konuda kamuoyunu doğru bilgilendirmesini talep etti.

AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu ise konuyla ilgili Adalet ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle görüştüğünü belirterek, Türk vatandaşlarının adli sicil kayıtlarının yabancı ülkelere açık olmadığını ifade etti.

Görüşmelerin ardından, TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ birleşimi 13 Mayıs Salı günü saat 15.00’te tekrar toplanmak üzere kapattı.