Türkiye’de milyonlarca çalışan için emeklilik, yılların emeğini taçlandıran bir dönemeç. “Ne zaman emekli olabilirim?” sorusu ise hâlâ en çok merak edilen konuların başında geliyor. Özellikle 1998 ile 2008 yılları arasında sigorta girişi olanlar için yeni bir erken emeklilik yolu şekilleniyor. SGK’nın dijital hizmetleri sayesinde artık emeklilik tarihi ve maaş hesaplama işlemleri çok daha kolay yapılabiliyor. Bu sistemler, yaş, prim günü ve sigorta başlangıç tarihi gibi bilgileri girerek emeklilik planlaması yapmayı mümkün kılıyor.
Emeklilikte Yaş, Prim ve Süre Üçgeni
Emekli olabilmek için belirli bir yaşa ulaşmak, yeterli süre sigortalı olmak ve belli sayıda prim günü ödemek gerekiyor. Kadınlar için 20, erkekler için ise 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar için yaş şartı kaldırılmıştı ve EYT yasası kapsamında bu kişiler erken emeklilik hakkı kazanmıştı. Peki bu fırsatı kaçıranlar ne yapabilir? İşte erken emeklilik için yedi farklı yol:
1. Kadınlara “Çocuk Borçlanması” Avantajı
Kadın çalışanlar, sigorta başlangıcından önce doğan çocukları için borçlanarak erken emeklilik hakkı elde edebiliyor. 3 çocuğa kadar yapılabilen borçlanma toplamda 2160 gün, yani yaklaşık 6 yıl kazandırıyor. Böylece yaş ve yıl şartı tamamlanmışsa, çocuk sayısıyla daha erken emeklilik mümkün oluyor.
Staj sonrası doğan çocuklar için de borçlanma yapılabiliyor. Bu da, işe giriş tarihini öne çekerek EYT kapsamına girme şansı tanıyor.
2. Erkeklerde Askerlik Borçlanması
Askerliğini sigorta başlangıcından önce yapmış olan erkekler, askerlik süresini borçlanarak sigorta giriş tarihlerini geri çekebiliyor. Bu yöntemle, emeklilik yaşı da öne çekilmiş oluyor. Hatta bu sayede bazı sigortalılar, EYT kapsamına girip emekli olma şansını elde etti.
3. Kısmi Emeklilik (3600 Günle)
En az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü olanlar için kısmi emeklilik mümkün. Ancak yaş şartı erkeklerde 60, kadınlarda ise 58’e kadar çıkabiliyor. Bu hak, 9 Eylül 1999 öncesi sigortalılar için geçerli. Sonrasında sigorta girişi olanlarda bu şart 4500 prim günü ve 25 yıla yükseliyor.
4. Malulen Emeklilik
İş gücünün en az %60’ını kaybeden çalışanlar, SGK’dan alınan sağlık kurulu raporuyla malulen emekli olabiliyor. 1800 gün prim yeterli, yaş şartı aranmaz. Ancak bu tür emeklilikte kişi çalışamaz; aksi halde emekli maaşı kesilir.
5. Engelli Çalışanlar İçin Vergi İndirimi
En az %40 engellilik oranına sahip çalışanlar, vergi indirimi aldıkları takdirde yaşa bakılmaksızın emekli olabilir. Emeklilik süresi; işe giriş tarihine göre 15 yıl 3600 günden başlayarak, 18 yıl 4680 güne kadar uzanabiliyor. Engelli emekliler çalışmaya devam edebilir ve maaşları kesilmez.
6. Yıpranma Payı Olan Meslekler
Maden işçileri, gazeteciler, gemi adamları gibi ağır iş kollarında çalışanlar için sigortalılık süresine ek günler veriliyor. Bu hem prim kazandırıyor hem de yaş şartını düşürüyor. Böylece daha erken emeklilik imkanı doğuyor.
7. Engelli Çocuğu Olan Annelere Özel Hak
Bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu olan annelerin 1 Ekim 2008 sonrası ödedikleri primlerin dörtte biri, toplam primlerine ekleniyor. Ayrıca bu süre, emeklilik yaşından da düşülüyor. Bu sayede bir kadın 4 yıl çalışmışsa, 5 yıl çalışmış gibi değerlendirilerek daha erken emekli olabiliyor.
Kaynak: https://www.yenisafak.com/foto-galeri/ozgun/48-49-50-51-yasa-erken-emeklilikte-rota-olustu-1998-2008-arasi-sgk-girisi-olanlara-firsat-dogdu-4715033/10
-
-
-
-
-
-
